Grenspalen in de kijker in Essen

 

Op basis van de Vrede van Munster werd er in 1648 de grens getekend tussen de Nederlanden en wat nu Vlaanderen is, een gebied waar toen Frankrijk de plak zwaaide. In 1843 was er het Traktaat van Maastricht dat een herkenning van afbakening van  het landschap vroeg. Grenspalen en grensstenen werden hiervoor gebruikt. In 1847 kwam er een reglement voor het onderhoud en instandhouding van deze palen en stenen. Jaarlijks worden ze gecontroleerd. Het is de verplichting van de gemeenten om jaarlijks de onderhoudsstaat te inspecteren en te rapporteren aan de grenspalencommissie, de gouverneur en de commissaris van de Koning in Brabant. Het Proces Verbaal Schouwing van de grenspalen wordt volgens een terugkomende traditie elk jaar ondertekend.

Rond Essen bestaat er al enige tijd de traditie dat de ondertekening een ceremonieel karakter heeft en er niet louter administratief getekend wordt zoals vroeger. De burgemeesters van Kapellen, Stabroek, Essen, Kalmthout en Woensdrecht ( Nederland) doen dit samen met een vertegenwoordiger van het district Berendrecht-Zandvliet elk jaar alternerend in een van hun gemeentehuizen. Dit jaar viel de eer te beurt aan Essen. In Essen zelf zijn er rond de 22 palen en stenen. Essen heeft trouwens 50 grensovergangen met Nederland. Dit was vooral een probleem in het begin van corona toen de grenzen potdicht moesten. Niet alleen werden hier betonnen afsluitingen en containers geplaatst maar voor de controle werd er zelfs beroep gedaan op de federale luchtvaartpolitie van Brussel, die door de volledige sluiting van Zaventem technisch werkloos was.

De palen zijn in gietijzer of steen en worden onderhouden volgens een bepaald reglement dat te vinden is bij de gemeente Woensdrecht. Woensdrecht neemt de leiding in het onderhoud daar deze gemeente over het meeste grenspalen beschikt( ongeveer 66).

De palen krijgen nu ook een andere tint van kleur volgens het nieuwe draaiboek. Woensdrecht beheert ook het financieel potje voor het onderhoud. Een potje dat vastgesteld is a rato van het aantal palen. Soms verplaatst men  al eens een paal door bv. grenscorrectie of   mobiliteit veranderingen.

De traditie na de ondertekening zet men verder door een bezoekje aan enkele grenspalen, zowel een Vlaamse als een Nederlandse.

De controle is een wettelijke plicht.

 

Tekst en foto’s: Gust Charrin.