Belle époque in Duitsland
Baden-Baden in de Duitse deelstaat Baden Württemberg was en is nog steeds een stijlvol kuuroord. Ooit was het de favoriete bestemming van de Europese adel van Portugal tot Rusland. De stad met de dubbele naam heeft ook in beide Wereldoorlogen bitter weinig schade geleden en dat ziet men goed aan de structuur van de stad. Veel art deco en oude grandeur die doet denken aan de belle époqueperiode begin vorige eeuw. Het glorierijke verleden gaat 2000 jaar terug, naar de Romeinen. De Romeinen die een neus hadden voor de therapeutische krachten van water en die hier ook vonden. Romeinen en baden: altijd een geweldig huwelijk!
Civitas Aurelia Aquensis was de te lange naam die de Romeinen gaven aan de stad, een naam die ze al vlug afkortten tot Aquae. In de middeleeuwen maakten de markgraven van het gebied Baden, Baden-Baden tot hun hoofdkwartier. Het Neues Schloss uit de 15de eeuw was een van hun residenties. Hier bij de Schlossberg begint het oudste gedeelte van de stad. De Altstadt is een wirwar van smalle staatjes, vele met kasseien en verwacht je ook aan heel wat trappen. Op de Marktplatz vind je het Rathaus, het oude, stijlvolle hotel Am Markt en de Stiftskirche Liebfrauen. Het oudste gedeelte van de kerk dateert uit de 14de eeuw. Het heeft een romaanse toren met een octogonale gotische top. De kerk is gebouwd met de traditionele rode zandsteen, eigen aan het Zwarte Woud (zie bv. Freiburger Münster). Binnen vinden we veel grafstenen van de markgraven van Baden, ook opvallend: het enorme tabernakel en de crucifix in zandsteen. De vloer van de kerk voelt zeer warm aan. De reden: onder de kerk stroomt een van de bronnen van Baden-Baden. In de Altstadt ook gezellige plaatsen om te eten: Weinstube im Baldreit in een knusse zijpatio heeft heerlijke lokale specialiteiten.
Het unieke water van de stad komt naar boven via 12 bronnen. Het is mineraalrijk en heeft een temperatuur tussen 53 en 68 graden. De paradepaardjes zijn de twee thermale baden.
Het Friedrichsbad uit 1877 is opgetrokken in neorenaissancistische stijl. Onder het gebouw bevinden zich de Romeinse badruïnes. Een museum over de antieke badcultuur uit 70 n.C. geeft de geschiedenis weer van de originele soldatenbaden. Bekijk de vloerverwarming via de hypocausten die nog in zeer goede staat zijn. Friedrichsbad is een buitenbeentje ten opzichte van de meeste thermale baden in Duitsland: een tempel voor Romeins-Iers baden via verschillende stations, een 3 uur durende reis door allerlei baden en wellness.
Even verder vind je de Caracalla Spa, genoemd naar de Romeinse keizer die hier verbleef in de 3de eeuw. Het is sinds 1985 in gebruik en geeft je op meer dan 4000 m2 relaxatieplezier: binnen- en buitenbaden met een temperatuur van 18 tot 38 graden, warm- en koudwatergrotten, aromatherapieën (43°), halotherapie, stoombaden en een gezellige buitenlounge.
Vele beroemdheden flaneerden al wandelend door Baden-Baden: Schumann, Brahms, Dostojewski, Mark Twain en zelfs Queen Victoria van Engeland. Treed in hun voetsporen en volg bv. de Kaiserallee. Hier kom je bij de Trinkhalle uit 1840 met vooraan een 90 m lange galerij met Korintische zuilen en aan de muren 14 fresco’s met sagen uit het Zwarte Woud. Binnen is er een der waterbronnen, vroeger mocht je het water degusteren, maar de typisch draconische, domme Europese wetten hebben hiervoor een stokje gestoken. Je kan er wel iets nuttigen in de huisbar en ondertussen de geschiedenis van Baden-Baden via foto’s zien met een verwijzing naar het Unescoproject ‘Great Spa Towns of Europe’. Baden-Baden is een van deze 11. Op de lijst vind je ook Spa België en de stad Bath (Engeland). Naast de Trinkhalle een ander paradepaardje: het Kurhaus, een neoclassicistisch restant van het paleisgebouw uit 1820 dat hier stond. In het zuidelijke gedeelte bevindt zich het oudste casino van Duitsland. Salons die aan belle époque doen denken, overvloed aan rood fluweel met vergulde omlijsting. Echte James Bond glamour!
Sta ook nog even stil bij het knusse theatergebouw uit het midden van de 19de eeuw. De bovenverdieping is nu een trouwzaal en in 1998 is er een nieuw Festspielhaus gebouwd nabij het centrum (het op een na grootste operahuis van Europa) om aan de vele klassieke concerten te kunnen voldoen.
Een andere wandeloase is Lichtentaler Allee, bijna 3 km lang en omzoomd door bomen en struiken met in het midden de rivier Oos. Een tuin met bomen, in Engelse stijl, zorgt voor een gezellige promenade in dit deel van de stad. Op het parcours vind je twee musea. Museum Friedel Burda, gevestigd in een gebouw dat wat te modern is voor de omgeving: wit, kubistisch. Hier staat de kunstcollectie van Frieder Burda, erfgenaam van een Duits uitgeefconcern. Je bezichtigt moderne, hedendaagse kunst. De collectie wordt 3 keer per jaar gewijzigd. Wat verder zie je het Stadtmuseum, een 19de-eeuws huis waarin de geschiedenis van de stad wordt getoond (met onder meer ook wat oude goktoestellen uit het casino).
Een speciaal museum, zeker een bezoek waard, is gelegen naast de oude stad. Museum Fabergé is het enige en eerste museum, gewijd aan Peter Carl Fabergé, zoon van een Franse juwelier (Gustav Fabergé) en werkzaam in Sint-Petersburg, vooral voor de laatste twee tsaren van Rusland. Na de onstabiele toestand in Rusland vestigde hij zich in Zwitserland. Het museum heeft meer dan 1500 objecten: niet alleen de wereldberoemde eieren, maar ook zijn fameuze sigarethouders en dierminiaturen uit edelsteen. Ook werk van andere goudsmeden is er tentoongesteld.
Nog een woordje over de omgeving: Baden-Baden is de poort naar het Zwarte Woud en na een kwartiertje rijden ben je in het groen. Vanaf de Merkurberg heb je een geweldig zicht op de stad, te bereiken met de Merkurbergbahn, een soort bergtrammetje.
Gerolsauer Muhle is een gezellige plek met lokale producten, een wandelgebied met watervalletjes en een heerlijke lokale keuken.
Tekst en foto’s: G. Charrin
Laatste foto: Black Forest Productions.