Lyon, waar gastronomie een levenskunst is
Door Miet Waes.
Het begon met de kookpotten van de moeders van Lyon en kende zijn hoogtepunt met Paul Bocuse, de eerste chef-kok met internationale invloed. Lyon werd de hoofdstad van de gastronomie en eten een religie Naar aanleiding van het jaarlijks Foodfestival gingen we er met veel appetijt op verkenning.
Lyon, naast een gastronomische ook een cultureel mekka
Het is de eerste maal dat ik in Lyon kom en ik ben er onmiddellijk door geïmponeerd. Op de heuvel van Fourvière staat een indrukwekkende witmarmeren basiliek, die met zijn torentjes en kantelen meer weg heeft van een sprookjeskasteel. Daaronder staat de imposante kathedraal Saint-Jean met zijn 14de-eeuwse astronomische klok Naast het aangeven van de tijd en sterrenkundige informatie vind je er ook de religieuze feestdagen tot 2019. De Saône en de Rhône vloeien hier samen tot een indrukwekkende rivier, die de stad doormidden snijdt. Daarnaast een brede boulevard waar men kan wandelen, fietsen, genieten… De culturele honger primeert even op die andere en de gids Benedicte neemt ons mee voor een Blitzbezoek door het historische centrum. Vrij spoedig wordt het duidelijk waarom Vieux Lyon, Presqu île en La Croix Rousse reeds in 1998 door de UNESCO werden erkend als werelderfgoed. Het eerste wat ons intrigeert, is dat er naast de majestueuze basiliek een mini Eiffeltorentje staat. “Dat heeft alles te maken met het laïcisme van Frankrijk”, krijgen we als uitleg. “Het kon niet dat een religieus gebouw het hoogste monument is in een Franse stad is Dus werd er een Eiffeltorentje naast gebouwd dat iets hoger is en aanvankelijk dienst deed als een observatietoren en televisiemast.”
Het Foodfestival, de jaarlijkse hoogmis van de gastronomie
Van 13 tot 16 juni organiseerde Lyon voor de achtste maal een Street Food Festival. Honderden chef-koks, Michelinsterrenhouders, maar ook opkomende talenten en gewone Street Food ambachtslieden van over heel de wereld kwamen bijeen om mekaar beter te leren kennen en ervaringen uit te wisselen. Wat ze alvast delen is de passie voor de gastronomie. Dit jaarlijks streetfoodfestival is niet alleen een culinaire feestdag voor koks, maar ook voor de inwoners van Lyon en andere foodies die er een lange rit voor over hebben vaak om deze hoogmis van de gastronomie mee te vieren. Aangezien het om street food hapjes gaat, kan er van veel geproefd worden en kan je kennis maken met de keukens van overal ter wereld zonder te moeten reizen. Er worden ook allerlei workshops georganiseerd voor professionals én het grote publiek. Orkestjes zorgen voor de nodige sfeer. Ik ontmoette er enkele grote chef-koks, maar was niet weinig fier toen ik zag dat de grootste rij bezoekers stonden aan te schuiven voor een speciaal recept van Vlaamse frieten van de bekende Franse kok Florent Ladeyn uit Frans-Vlaanderen en fier op zijn Vlaamse roots. Zijn stand was versierd met een grote Vlaamse leeuw en hij sprak ook Nederlands. Chapeau.
Je verwacht het niet op een Foodfestival, maar het aantal decibels is hoog, voorzie je dus best van oordoppen.
Les Halles de Lyon-Paul Bocuse de natte droom van elke fijnproever
Les Halles-de Lyon dateren van 1859 toen veel vrouwen, die voordien werkten als kokkin voor een rijke familie, hun job verloren. Om de kost te verdienen, besloten enkele dolle-mina’s avant la lettre kleine eetgelegenheden op te richten waar de gewone werkman oerdegelijke kost kon krijgen. De mond-tot-mond reclame deed haar werk. Velen Lyonnais waren dol op de keukens van ‘Les Mères Lyonnaises’. De bekendste was Eugenie, de eerste chef die tegelijkertijd zes Michelinsterren ontving, (drie voor elk van haar restaurants) en later mentor werd van Paul Bocuse. De Halles werd het symbool van de gastronomische traditie in Lyon, kreeg later de naam Paul Bocuse en ontwikkelde zich tot een bruisende markt, die fijnproevers van over de hele wereld aantrekt. Je vindt er enkel topproducten van de hoogste kwaliteit. Goedkoop is het niet, maar noch de Lyonnais, noch de vele toeristen lijken zich daaraan te storen te zien aan de vele tafeltjes en stoelen, die permanent bezet zijn. Vooral de oester wijnbar, maar ook de appetijtelijke taartjes zijn succesnummers.
Van Bouchons tot sterrenrestaurants
Nergens in Frankrijk zijn er meer restaurants per vierkante meter dan in Lyon. Lyon telt 19 sterrenrestaurants, maar men kan er ook lekker en goedkoop eten in een grote variëteit aan eetgelegenheden. De meest bekende en uniek voor Lyon zijn de Bouchons. In de renaissancetijd was de stad bekend om zijn zijde en de zijdewerkers aten in bouchons, kleine gezellige eethuisjes waar je grote porties kreeg en waar lekker vooral goedkoop was. Ze serveerden vooral ‘des cochonailles’ afvalvlees zoals darmen, lever, varkenspoten, niertjes enz. Ook nu serveren sommigen nog andouillette naast typische Lyonnaise gerechten zoals salade Lyonnaise, quenelles, worstenbroodjes, stoofpotjes, worst, tartes à la praines…Bouchons moeten aan strenge voorwaarden voldoen om het label te krijgen. Dit geldt niet alleen voor de gerechten, de wijnen, maar ook de inrichting met houten tafels, authentieke decoraties enz . Ongeveer 22 van de 30 bouchons hebben zo’n label. Een aanrader is eveneens La Commune waar zes chef-koks de specialiteiten van hun land aanbieden: Bolivia, Afghanistan, Bretagne, West-Afrika, Japan en Indië. Voor een maaltijd betaal je tussen de 10 en 20 euro. En op de laatste avond ontdekken we ‘Petit Orge’ het kleine restaurant van de Senegalees Jules Niang, die op een magistrale wijze de Franse keuken vermengt met de specerijen en gerechten uit Senegal.
Reizen om te leren
Wie geïnteresseerd is in wijnen en kazen kan zich voor twee interessante workshops inschrijven bij de Toeristische dienst.
In Chai Saint Olive, een klein familiebedrijfje dat stadswijnen maakt, kan je je bekwamen in het wijnproeven, je eigen cépage creëren om er nadien thuis van te genieten en te stoefen. Van het ontvangen van vers geperst druivensap van lokale druivensoorten geleverd door plaatselijke wijnboeren in de omgeving tot het bottelen, inclusief rijping in houten – of roestvrijstalen vaten, alle fasen van de wijnbereiding worden ter plaatse uitgevoerd. Het is een atypische en unieke evenementenlocatie waar je kan wijnproeven, wijnopleidingen volgen en waar ook toeristen zich kunnen inschrijven voor een workshop met rondleiding.
In Les Toques du fromage komen dan weer liefhebbers van kazen aan hun trekken. Je leert er kaassoorten onderscheiden en een veelheid aan verrassende combinaties ontdekken o.a. met mousserende en andere wijnen, jamsoorten, chocolade.
Algemeen
Vervoer
– We reisden met SNCF van Brussel-Zuid naar Lyon Part Dieu in minder dan vier uur tijd
Logeren
– Mercure Lyon Centre Perrache
Een viersterrenhotel in Art Nouveau stijl dat dateert uit 1906 en geklasseerd is als historisch gebouw. Gelegen vlakbij station Perrache en de metro.
http://www.mercurehotelLyon.fr
Eten en drinken
– Le Poêlon d’Or
een typische Bouchon restaurant
contact@lepoelondor-restaurant.fr
– La Commune
Wereldkeuken
www. lacommune.co.
Te doen
Les Halles Paul Bocuse
Chai Sain Olive
– Les Toqués du fromage
Tekst en foto’s: Miet Waes
